Osteoporoza to choroba, która bardzo często rozwija się przez długie lata i na początku nie daje żadnych objawów. Osoby, u których rozwinęła się osteoporoza, zazwyczaj dowiadują się o niej, gdy doszło już do złamania kości w wyniku urazów. Dopiero wtedy rozpoczyna się proces diagnostyczny.
Najważniejsze objawy osteoporozy
Najczęściej objawy osteoporozy zależą zarówno od liczby, jak i od obszaru złamań. Na przykład złamanie przedniej krawędzi kręgu może przebiegać bez dawania żadnych objawów, a wtedy chory nie skarży się na ból albo będzie odczuwał tylko dyskomfort przy staniu lub siadaniu. Bardzo często początek tej choroby objawia się ostrym bólem, który pojawia się nagle i niespodziewanie – nawet przy lekkim wysiłku. Przy takim złamaniu ruchy kręgosłupa będą bardzo ograniczone, a do tego ból będzie się zwiększał przy kaszlu albo kichaniu. Do tego chory będzie umiał bardzo dokładnie zlokalizować miejsce bólu.
Poza tym przy takich złamaniach często pojawia się brak apetytu, a także wzdęcia brzucha. Jedzenie sprawia, że pojawia się uczucie pełności w nadbrzuszu, ale przez to nasila się ból w miejscu złamania. Ponadto dochodzi do zmiany sylwetki, gdyż pojawia się deformacja klatki piersiowej, która znana jest jako garb albo garb wdowi, a powstaje on w wyniku kompresyjnych złamań przednich części wielu kręgów. W tym przypadku plecy chorego będą zgarbione i zaokrąglone, co powoduje obniżenie wzrostu.
W przypadku kolejnych złamań dochodzi do pogłębienia kifozy piersiowej, ale też zmniejsza się wzrost, aż do momentu, gdy łuki żebrowe zaczną opierać się o talerze biodrowe. To powoduje pojawienie się bólu, a także różnych działań niepożądanych ze strony narządów klatki piersiowej, a także jamy brzusznej. Dochodzi do zaburzenia funkcji trawiennej oraz do nasilenia zaparć, które powstają w wyniku zmniejszenia aktywności ruchowej przewodu pokarmowego.
Chory z osteoporozą, który ma upośledzoną sprawność ścian klatki piersiowej, będzie częściej chorował na zapalenie płuc oraz na dolegliwości zatorowo-zakrzepowe.
Objawy pozostałych złamań
Natomiast przy złamaniu kości długich pojawiają się inne objawy. Gdy na przykład dochodzi do złamania kości promieniowej w obrębie nadgarstka, to pacjent zazwyczaj podczas upadku próbuje się podeprzeć ręką. Wtedy konieczne będzie nastawienie kości oraz unieruchomienie ich w opatrunku gipsowym na kilka tygodni. Poza tym u 40% chorych pojawiają się powikłania, takie jak:
- nieprawidłowy zrost;
- zespoły bólowe, a w tym kompleksowy zespół bólu regionalnego, czyli choroba Sudecka.
Z kolei złamanie górnego odcinka kości udowej, czyli złamanie szyjki kości udowej oraz złamania krętarzowe przeważnie pojawiają się przy niewielkich urazach, np. przy potknięciu na dywan lub próg. Wtedy pacjent musi przejść interwencję chirurgiczną oraz hospitalizację. W tym przypadku śmiertelność po takich złamaniach jest dość wysoka i może dochodzić nawet do 25%, gdyż tutaj dochodzi do powikłań sercowo-naczyniowych, oddechowych, a także nerkowych. Natomiast z osób, które przeżyją, 50% jest potem niepełnosprawna. Takie ryzyko złamania szyjki kości udowej jest wyższe niż ryzyko wystąpienia raka sutka, macicy i jajników razem wziętych.
O osteoporozie mówi się jako o „cichej epidemii”, ponieważ jest to choroba powszechnie występująca, która pozostaje w formie utajonej nawet przez kilkanaście lat. Najczęściej diagnozuje się ją już po złamaniu kości, gdy cofnięcie objawów choroby za pomocą środków farmakologicznych jest już niemożliwe. Wtedy konieczne okazuje się operacyjne zespolenie kości albo wszczepienie endoprotezy. Poza tym bardzo często osteoporoza ma charakter wtórny, a poprzez to towarzyszą jej inne choroby, dlatego należy wykonać badania fizykalne oraz laboratoryjne, co pozwoli wykluczyć albo potwierdzić ich występowanie.
Do złamania osteoporotycznego najczęściej dochodzi po 50. roku życia i bardzo często dotyczy ono bliższego końca kości udowej, kręgu albo kości promieniowej przedramienia.
Osteoporoza to przewlekła choroba, przy której bardzo ważne znaczenie ma jej jak najszybsze wykrycie, a szczególnie u pacjentów, którzy mają czynniki ryzyka zaniku kostnego. Dzięki temu będzie można zapobiec złamaniom, a także rozpocząć leczenie już na początkowym etapie choroby.
