Każda osoba z cukrzycą powinna mieć glukagon w lodówce, w szafce albo przy sobie. Należy go podać cukrzykowi wtedy, gdy straci przytomność, ale jak to zrobić? Jaka jest instrukcja obsługi glukagonu? Czym w ogóle jest glukagon?
Czym jest glukagon?
Glukagon to naturalny ludzki hormon, którego zadaniem w organizmie człowieka jest działanie przeciwstawne do insuliny. Dzięki niemu magazynowa na w wątrobie glukoza jest uwalniana do krwioobiegu w postaci glikogenu. Z kolei glukagon należy podać cukrzykowi, który stracił przytomność z powodu hipoglikemii. Glukagon ma postać białego proszku, który jest sterylnie zamknięty w fiolce razem z rozpuszczalnikiem w jednorazowej strzykawce. Glukagon dostępny jest tylko na receptę.
Instrukcja użycia glukagonu
Glukagon należy podać osobie z cukrzycą, która straciła przytomność i nie może przyjąć glukozy. Jednak najpierw należy wezwać pogotowie, a potem wziąć pomarańczowe pudełko z lekiem, w którym powinny znajdować się dwa pojemniki. W jednym z nich jest fiolka z suchym proszkiem, a w drugim strzykawka wypełniona rozpuszczalnikiem. Aby podać glukagon, należy:
- najpierw zdjąć osłonkę igły ze strzykawki, a do tego uszczelkę z fiolki z proszkiem;
- następnie należy włożyć igłę do fiolki z proszkiem oraz wcisnąć tłok, dzięki czemu woda ze strzykawki przeleje się do fiolki, ale nie wyjmujemy igły;
- później wymieszać płyn z proszkiem – trzeba lekko wstrząsnąć, aby zawartość buteleczki rozpuściła się;
- potem obraca się fiolkę i wciąga wymieszany roztwór z powrotem do strzykawki;
- tak przygotowany glukagon należy wstrzyknąć ze strzykawki domięśniowo, np. w udo albo w pośladek, ale też można to zrobić podskórnie.
Jednak szybciej będzie działał lek, który poda się domięśniowo niż podskórnie. Poza tym osobę nieprzytomną trzeba ułożyć w bezpiecznej pozycji na boku, aby nie doszło do zadławienia w przypadku pojawienia się wymiotów. Jeśli chory odzyska przytomność, trzeba szybko podać glukozę w postaci żelu, soku albo w innej łatwo przyswajalnej formie, ale pod warunkiem, że chory może przełykać. To pozwoli uzupełnić zapasy glikogenu w wątrobie, a także pozwoli uniknąć ponownej hipoglikemii. W przypadku gdy ratownicy nie przyjadą w ciągu 15 minut od wezwania, a chory nie odzyskał świadomości po podaniu zastrzyku z glukagonu, należy zaaplikować kolejny zastrzyk.
Kiedy podaje się glukagon?
Glukagon należy podać osobie z cukrzycą, która straciła przytomność i przyjmuje leki hipoglikemizujące, a przeważnie insulinę. Jeśli nie ma pewności odnośnie tego, czy utratę przytomności spowodowała hipoglikemia i nie da się sprawdzić przyczyny, to i tak należy podać zastrzyk z glukagonem. W przypadku gdy przyczyną był wysoki poziom glikemii i organizm zareaguje wzrostem na zastrzyk, to i tak już to bardziej nie zaszkodzi. Kiedy jednak przyczyną była ciężka hipoglikemia, to taki zastrzyk z glukagonu uratuje komuś życie.
Glukagon może być również podawany kobietom w ciąży, a także karmiącym piersią i dzieciom. Dzieciom, które mają mniej niż 8 lat albo ważą do 25 kg, należy podać połowę zawartości przygotowanego roztworu z fiolki.
Glukagonu nie należy podawać, jeżeli upłynął jego termin przydatności, a także wtedy, gdy roztwór ma wygląd żelu albo gdy proszek nie rozpuścił się w płynie.
Możliwe działania niepożądane po podaniu glukagonu
Z możliwych działań niepożądanych mogą pojawić się, ale nie muszą:
- mdłości;
- nudności;
- rzadziej wymioty;
- bóle brzucha;
- bardzo rzadko występują reakcje alergiczne – utrudnione oddychanie, pocenie się, przyspieszone bicie serca, wysypka, obrzęk twarzy i zapaść.
Zawsze o wystąpieniu działań niepożądanych po podaniu glukagonu należy powiadomić lekarza.
Kiedy nie działa glukagon?
Czasami zdarzają się sytuacje, że glukagon nie działa. Do takiej sytuacji może dojść u osób, które:
- przez dłuższy czas głodowały;
- mają małe stężenie adrenaliny;
- mają przewlekłą hipoglikemię;
- mają hipoglikemię, do której doszło w wyniku wypicia dużej ilości alkoholu;
- mają stwierdzony guz, który wydziela insulinę albo glukagon.
Glukagon ma działanie przeciwstawne do insuliny i stymuluje wzrost poziomu glukozy we krwi. To lek, który podaje się cukrzykom w przypadku utraty przytomności, do której doszło w wyniku hipoglikemii. Warto wiedzieć, jak podać cukrzykowi glukagon, ponieważ może to uratować mu życie.
