Dieta po operacyjnym leczeniu otyłości zależy od okresu pooperacyjnego, a także od rodzaju wykonanej operacji bariatrycznej. W związku z tym musi ona mieć odpowiednią konsystencję, a do tego powinna być właściwie zbilansowana. Jak wygląda dieta po operacji bariatrycznej? Jakie są zasady oraz zalecenia żywieniowe?
Dlaczego należy stosować dietę po operacji bariatrycznej?
Po operacji bariatrycznej należy stosować odpowiednią dietę, dzięki której można:
- kształtować prawidłowe nawyki żywieniowe, czyli regularne spożywanie posiłków, odpowiednia wartość energetyczna posiłków oraz odpowiednia ilość;
- zapobiec nadmiernemu rozciągnięciu żołądka oraz ponownemu przybieraniu na wadze;
- zapobiec niedoborom witamin oraz składników odżywczych, takich jak: witaminy z grupy B, witamina D, żelazo, wapń i kwas foliowy;
- zapobiec niekorzystnym objawom (ból, wymioty albo niedrożność jelit);
- ograniczyć spożywanie kalorii, aby można było dalej zmniejszać masę ciała.
Zasady diety po operacyjnym leczeniu otyłości
- Zmniejszenie ilości spożywanych posiłków
Objętość posiłku, który pacjent będzie mógł zjeść, będzie zależała od rodzaju wykonanej operacji. Na przykład osoby, które przeszły operacje restrykcyjne, takie jak założenie regulowanej opaski na żołądek nie powinny na raz zjadać więcej niż posiłek o pojemności 150 ml. Z kolei osoby po operacjach restrykcyjno-wyłączających mogą jeść posiłki o objętości od 50 do 100 ml. Jednak na początku po operacji ilość spożywanych posiłków może być jeszcze mniejsza, ponieważ może wystąpić stan zapalny oraz obrzęk błony śluzowej żołądka. Znakiem, który mówi, że nie powinno się więcej jeść, jest pojawienie się uczucia sytości.
- Regularne spożywanie posiłków
Pacjenci po operacjach bariatrycznych powinni jeść przynajmniej 4 razy w ciągu dnia, co 3 – 4 godziny. Z kolei chorzy, którzy przeszli operację typu gastric by-pass powinni spożywać 6 posiłków, a czasami nawet 8, ale powinny to być posiłki o małej objętości. Tutaj przerwy pomiędzy kolejnymi posiłkami muszą wynosić od 2 do 3 godzin.
- Dokładne gryzienie i przeżuwanie pokarmów
Pacjent po takiej operacji powinien jeść powoli oraz w skupieniu. Należy odgryzać małe kawałki pokarmów i dokładnie je przeżuwać. Poza tym w czasie posiłku należy skupić się tylko na nim, gdyż czytanie gazety, oglądanie telewizji albo rozmawianie przez telefon bardzo rozprasza. To z kolei sprawia, że spożywa się większe ilości pokarmu, a do tego niedokładnie się go przeżuwa. Jeśli zjada się posiłki o małej objętości, a do tego dokładnie gryzie się pokarm, to można zapobiec rozciąganiu się żołądka, a także bólom, wymiotom czy nawet niedrożności przewodu pokarmowego.
- Stopniowe rozszerzanie swojej diety
Kolejne produkty do diety należy wprowadzać stopniowo, gdyż nie można zaraz po operacji zjeść na obiad kotlet schabowy z ziemniakami oraz buraczkami. Ma to ważne znaczenie, ponieważ na początku niektóre potrawy mogą być źle tolerowane, czego skutkiem będzie odczuwanie bólu oraz wymioty, nudności i biegunka. Te produkty to mięso i produkty mięsne, pieczywo, ale też surowe warzywa i owoce. Dolegliwości, które pojawiają się przy wprowadzaniu nowych produktów, powinny ustępować wraz z upływem czasu. Aby złagodzić te dolegliwości, należy dokładnie gryźć pokarmy, mięso jeść zmielone albo drobno pokrojone, pieczywo można opiekać w tosterze, a warzywa i owoce należy ugotować lub zetrzeć na tarce. Można także częściej sięgać po ryby, ponieważ ich mięso ma krótsze włókna. Poza tym u osób po operacjach typu gastric by-pass może wystąpić nietolerancja słodyczy, gdzie po ich zjedzeniu pojawiają się dolegliwości, które określa się jako: dumping syndrome. Te dolegliwości to: kołatanie serca, zawroty głowy, uczucie gorąca, biegunka, nudności oraz wymioty. Jednak takie objawy mogą również wywołać inne produkty, które w swoim składzie zawierają cukier, np. dojrzałe owoce, mleko, jogurty, słodkie napoje, a w tym również soki. Dlatego po tej operacji trzeba całkowicie wykluczyć produkty, które w swoim składzie mają cukry proste.
- Spożywanie produktów bogatych w białko i produktów o wysokiej wartości odżywczej
Dostarczanie produktów z dużą ilością składników odżywczych zapobiega niedoborom pokarmowym. Z kolei produkty bogate w białko powinny być spożywane z każdym posiłkiem. Takie produkty bogatobiałkowe dostarczają łatwo przyswajalne białko, które pomaga budować komórki organizmu, a do tego przyspiesza gojenie się ran pooperacyjnych.
- Unikanie tłuszczu
Należy unikać tłustych potraw, a szczególnie tych smażonych, ponieważ opóźniają one opróżnianie żołądka, ale też mogą przyczyniać się do powstania refluksu żołądkowo-przełykowego. Poza tym mogą powodować biegunkę i mdłości.
- Dostarczanie witamin i składników mineralnych
Po takich operacjach szczególnie ważne znaczenie mają witaminy z grupy B, a także wapń, kwas foliowy, żelazo.
- Spożywanie odpowiedniej ilości płynów
Należy spożywać przynajmniej półtora litra płynów dziennie. Jednak trzeba pamiętać o tym, że nie można pić przed posiłkiem, w czasie posiłku i około 30 minut po jedzeniu. Ma to istotne znaczenie, ponieważ żołądek jest bardzo mały, aby zmieścić od razu płyny oraz stały pokarm. Przyjmowanie płynów razem z pokarmami stałymi może doprowadzić do przepełnienia żołądka oraz spowodować ból i wymioty. Można pić: wodę mineralną, czarną, a także zieloną herbatę oraz słabe herbaty owocowe. Natomiast należy zrezygnować z: napojów gazowanych, nierozcieńczonych soków warzywnych, warzywno-owocowych, słodzonych napojów, mocnej kawy i herbaty oraz z alkoholu.
Po operacjach bariatrycznych należy przestrzegać kilku zasad dietetycznych, a także stosować odpowiednią dietę. Samo zmniejszenie żołądka nie wystarczy, aby schudnąć, gdyż trzeba również zadbać o to, co się je, ile i jak często.
