Hipoglikemia reaktywna pojawia się u osób zdrowych, gdy mają zbyt niski poziom cukru we krwi. U osób bez cukrzycy hipoglikemia pojawia się od 2 do 4 godzin po spożytym posiłku. Tak więc reaktywna oznacza w odpowiedzi na spożyty posiłek. Jakie są objawy hipoglikemii reaktywnej i jak ją leczyć?
Charakterystyczne cechy hipoglikemii reaktywnej
Do charakterystycznych cech hipoglikemii reaktywnej zalicza się to, że:
- nie pojawia się ona w nocy ani też na czczo;
- nie pojawia się po wysiłku fizycznym;
- występuje po posiłkach, a szczególnie tych bogatych w węglowodany;
- może zapowiadać rozwój cukrzycy typu 2 u danej osoby.
Przyczyny hipoglikemii reaktywnej
Hipoglikemia reaktywna może mieć związek z wczesnym rozwojem cukrzycy typu 2 albo wtedy, gdy dochodzi do zaburzenia tolerancji glukozy, czego przyczyną jest insulinooporność. Taka insulinooporność polega na tym, że dochodzi do zmniejszenia wrażliwości tkanek na działanie własnej insuliny. Aby pokonać ten stan, trzustka zwiększa wydzielanie insuliny, a przeważnie po posiłkach i czasami produkuje jej zbyt wiele. Ten nadmiar insuliny prowadzi do hipoglikemii reaktywnej.
Objawy hipoglikemii reaktywnej
Hipoglikemia reaktywna, inaczej hipoglikemia poposiłkowa ma podobne objawy jak niedocukrzenie u osób, które chorują na cukrzycę. Najważniejsze objawy hipoglikemii reaktywnej to:
- wzmożone łaknienie po posiłku, a przeważnie chęć na słodycze;
- drżenie rąk;
- nadmierna potliwość;
- drażliwość;
- nerwowość oraz niepokój;
- zawroty głowy.
W przeciwieństwie do hipoglikemii u osób z cukrzycą hipoglikemia reaktywna nigdy nie będzie tak duża, aby spowodować utratę przytomności.
Diagnoza hipoglikemii reaktywnej
W celu zdiagnozowania hipoglikemii reaktywnej konieczne jest przeprowadzenie przez lekarza dokładnego wywiadu lekarskiego. Potem wykonuje się test tolerancji glukozy, czyli krzywą cukrową, a jest to pomiar glikemii na czczo, a także kilkukrotne badanie cukru po wypiciu roztworu 75 g glukozy. Tutaj glikemię należy kontrolować w odpowiednich odstępach czasu, czyli 120, 150, 180 oraz 240 minut po wypiciu glukozy. Hipoglikemię diagnozuje się, jeżeli będzie niski poziom cukru we krwi w jakiejkolwiek próbce krwi po wypiciu roztworu glukozy.
Leczenie hipoglikemii reaktywnej
Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia hipoglikemii poposiłkowej, konieczne jest przestrzeganie odpowiednich zaleceń dietetycznych. Osoba, która ma problemy z hipoglikemią reaktywną, powinna jeść regularne posiłki (od 4 do 5 w ciągu dnia) i bez pośpiechu. Do tego przerwy pomiędzy tymi posiłkami nie powinny być dłuższe niż 3 godziny. Poza tym w każdym posiłku powinny znaleźć się węglowodany złożone, białka oraz tłuszcze. Natomiast nie zaleca się picia alkoholu, napojów gazowanych oraz energetycznych. Powinno się spożywać produkty nieprzetworzone, które są bogate w błonnik, np. ryż niełuskany, makaron z mąki razowej oraz gruboziarniste kasze. Ponadto należy ograniczać słodkie i dojrzałe owoce, takie jak: banany, śliwki, winogrona oraz gruszki, ale też należy unikać owoców suszonych oraz z puszki, gdyż zawierają dużą ilość cukrów prostych.
Produkty, które należy wykluczyć z diety, to: miód, cukier, słodycze, słodzone desery oraz jasne pieczywo. U większości osób z taką hipoglikemią wystarcza samo przestrzeganie diety, a także zaleceń żywieniowych. Przy hipoglikemii poposiłkowej nie stosuje się żadnych leków.
Bardzo ważne znaczenie ma również aktywność fizyczna, gdyż wspiera ona procesy metaboliczne, które zachodzą w organizmie człowieka. Do tego taka aktywność fizyczna pozwala zachować dobrą ogólną kondycję, a także odpowiednią masę ciała.
Czy hipoglikemia reaktywna jest niebezpieczna?
Spadki cukru u osób, które nie chorują na cukrzycę, nie są aż tak duże, aby spowodować utratę przytomności, a poprzez to stanowić zagrożenie dla życia. Jednak trzeba pamiętać, że nieleczona hipoglikemia może doprowadzić do rozwoju cukrzycy. W związku z tym istotne znaczenie ma wczesna diagnoza oraz wczesne rozpoczęcie leczenia.
Czynniki ryzyka rozwoju hipoglikemii reaktywnej
Do najważniejszych czynników rozwoju hipoglikemii reaktywnej zalicza się:
- dietę, czyli zbyt długie przerwy pomiędzy posiłkami, a także dieta o wysokim indeksie glikemicznym, bogata w węglowodany proste, ale też uboga w tłuszcze i błonnik pokarmowy;
- spożywanie alkoholu;
- bardzo intensywną aktywność fizyczną;
- nieodpowiedni styl życia;
- duży stres;
- zbyt małą ilość snu;
- stan zdrowia, czyli nadmierne wydzielanie insuliny albo zabieg usunięcia żołądka.
O hipoglikemii słyszała każda osoba, która choruje na cukrzycę. Jednak u osób, które nie mają cukrzycy, również może pojawić się niedocukrzenie, które określane jest mianem hipoglikemii reaktywnej, inaczej hipoglikemii poposiłkowej.
