Miażdżyca jest przewlekłą chorobą, której czynnikami ryzyka rozwoju są, np. wysoki cholesterol, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca oraz nadwaga i otyłość. Choroba ta może spowodować rozwój poważnych powikłań, do których zalicza się udar mózgu, zawał serca czy też choroby nerek. Jak dochodzi do powstawania blaszki miażdżycowej i jakie są rodzaje miażdżycy?
Czym jest miażdżyca?
Miażdżyca to przewlekła choroba, która znana jest również jako arterioskleroza. Choroba ta rozwija się w tętnicach średniej wielkości, czyli w tętnicach szyjnych, nerkowych, biodrowych i w tętnicach wieńcowych, a także w aorcie. W wyniku tej choroby w naczyniach krwionośnych dochodzi do odkładania się tzw. blaszki miażdżycowej, na którą składają się lipidy, a przeważnie cholesterol, włókna kolagenowe oraz tkanka łączna. Blaszka miażdżycowa odkłada się w wyniku trwającego w naczyniach procesu zapalnego.
Jak dochodzi do powstawania blaszki miażdżycowej?
Miażdżyca to przewlekły proces zapalny, który polega na tym, że dochodzi do gromadzenia się w przestrzeni pomiędzy śródbłonkiem a warstwą mięśniową naczynia złogów, które na początku składają się z makrofagów, lipoprotein o małej gęstości, czyli LDL, a także komórek piankowatych, czyli makrofagów, które są obładowane oksydowanymi LDL, a do tego wszystkie dochodzą jeszcze pozakomórkowe skupiska cholesterolu.
W wyniku tego dochodzi do powstawania na wewnętrznej powierzchni naczynia tzw. pasma tłuszczowego. To jest najwcześniejsza postać zmian miażdżycowych i również po tym można rozpoznać miażdżycę w badaniach autopsyjnych. Po pewnym czasie do tego, co składa się na pasma tłuszczowe, zaczynają dochodzić włókniste elementy tkanki łącznej. Te elementy tkanki łącznej zaczynają przerastać i otaczać pierwotne ognisko zapalne, przez co oddzielają je od reszty naczynia.
W ten sposób powstaje zaawansowana zmiana miażdżycowa, czyli tzw. blaszka miażdżycowa. Ta blaszka może się wpuklać do światła naczynia i powoduje jego zwężenie, a to ograniczać będzie przepływ krwi w obszarze za zwężeniem. Jeśli dojdzie do ograniczenia drożności jednej albo wielu nasierdziowych tętnic wieńcowych przez blaszkę miażdżycową, to dochodzi do powstania zespołu, który znany jest jako stabilna choroba wieńcowa.
Jednak w wyniku działania sił fizycznych, które są związane z przepływem krwi, może dojść do rozerwania śródbłonka oraz łącznotkankowej pokrywy blaszki. To powoduje, że krew ma kontakt z trombogenną zawartością blaszki, a to z kolei może przyczynić się do jej wewnątrznaczyniowego wykrzepienia, a także do zamknięcia światła naczynia oraz do nagłego zahamowania przepływu krwi w tętnicy. To skutkuje utratą funkcji, a potem dochodzi do ogniskowej martwicy mięśnia sercowego i mózgu, co składa się na powstanie zawału serca, a także udaru mózgu.
Rodzaje miażdżycy
Blaszka miażdżycowa, która powstaje w wyniku rozwoju tej choroby, może gromadzić się w różnych miejscach. Kiedy blaszka będzie odkładała się w świetle tętnic, które doprowadzają krew do serca, to mówi się o miażdżycy tętnic wieńcowych. Jeśli ten typ miażdżycy będzie nieleczony, to może ona doprowadzić do rozwoju choroby niedokrwiennej serca, a także do zawału mięśnia sercowego.
W przypadku gdy dochodzi do upośledzenia przepływu krwi przez tętnice, które dostarczają krew do mózgu, powstaje miażdżyca mózgu. W przypadku jej nieleczenia może dojść do udaru niedokrwiennego.
Zmiany miażdżycowe mogą się również pojawić w obrębie części brzusznej, a także piersiowej aorty, czyli w tętnicy głównej. Tutaj na początku może nie być żadnych objawów albo mogą być nieswoiste, takie jak: bóle brzucha, biegunki, nudności i wymioty.
W przypadku miażdżycy naczyń krwionośnych kończyn dolnych dochodzi do osłabienia oraz drętwienia nóg, a także do zmiany barwy skóry na bardziej siną.
W Polsce, ale i na świecie częstą przyczyną zgonów są choroby układu sercowo-naczyniowego, do których zalicza się miażdżycę. Choroby te rozwijają się powoli przez długie lata i na początku nie dają żadnych niepokojących objawów. Kiedy miażdżyca będzie nieleczona, może dojść do rozwoju powikłań, które zagrażają nie tylko zdrowiu, ale również życiu danej osoby.
