Miażdżyca tętnic kończyn dolnych to typ miażdżycy, który rzadko występuje i częściej pojawia się u kobiet niż mężczyzn. Jeśli nie zostanie podjęte odpowiednie leczenie, miażdżyca ta może doprowadzić do groźnych powikłań w obrębie kończyn dolnych. Jakie są jej przyczyny i objawy? Jakie badania pozwalają zdiagnozować miażdżycę tętnic kończyn dolnych?
Czym jest miażdżyca tętnic kończyn dolnych?
Miażdżyca tętnic kończyn dolnych znana jest również jako miażdżyca zarostowa kończyn dolnych albo zrostowe stwardnienie tętnic. Choroba ta atakuje przeważnie naczynia krwionośne, które znajdują się w stopach oraz podudziach. Jednak może również dotyczyć naczyń udowych, gdyż może swoim zasięgiem objąć wszystkie tętnice kończyny dolnej. Ten typ miażdżycy występuje rzadko, a ma związek z uszkodzeniem śródbłonka, w którego komórkach zmagazynowane są duże ilości cholesterolu. Wraz z upływem czasu oraz postępem choroby dochodzi do tego, że tętnice są niedrożne, ale też mniej elastyczne, a jest to spowodowane złogami tłuszczu, które przyczyniają się do ich twardnienia. Jeśli ten typ miażdżycy nie będzie leczony, może dojść do powstania poważnych powikłań w obrębie kończyn dolnych, takich jak: obrzęk nóg i stóp, zaburzenia krążenia, zmęczenie, mrowienie oraz nocne skurcze mięśni.
Czynniki ryzyka rozwoju miażdżycy tętnic kończyn dolnych
Miażdżyca dotyka przeważnie osoby starsze, a najważniejsze czynniki ryzyka jej rozwoju to czynniki genetyczne, na które nie mamy wpływu, a także czynniki środowiskowe, na które już każdy ma bardzo duży wpływ.
Do czynników środowiskowych miażdżycy tętnic kończyn dolnych zalicza się;
- hiperlipidemię, czyli podwyższony poziom złego cholesterolu LDL oraz trójglicerydów;
- nieunormowane nadciśnienie tętnicze;
- nadwagę i otyłość;
- spożywanie zbyt dużej ilości tłuszczów zwierzęcych, a także tłuszczów trans;
- spożywanie dużej ilości węglowodanów prostych;
- nadmierny stres;
- cukrzycę;
- czerwienicę prawdziwą, czyli chorobę nowotworową szpiku, która prowadzi do zwiększenia liczby krwinek czerwonych, a temu może towarzyszyć również zwiększone wytwarzanie krwinek białych oraz płytek krwi;
- palenie papierosów;
- niektóre infekcje.
Jednak u większości osób chorych można zaobserwować współwystępowanie kilku czynników ryzyka, np. palenie papierosów i spożywanie zbyt dużej ilości tłuszczów zwierzęcych. Ten rodzaj miażdżycy występuje przeważnie u osób, które są uzależnione od palenia papierosów.
Objawy miażdżycy tętnic kończyn dolnych
Ten typ miażdżycy najczęściej występuje u kobiet, a do tego może mieć związek z innymi chorobami układu krążenia. Takimi pierwszymi objawami choroby są zaburzenia czucia kończyn dolnych. Do tego dochodzi jeszcze uczucie drętwienia, kłucia, a także mrowienia w okolicy stóp. Pojawia się również uczucie zimna i to niezależnie od tego, czy w danym pomieszczeniu jest zimno, a czy może ciepło.
W następnym etapie choroby występuje silny ból, który pojawia się w czasie ruchu i ustępuje dopiero po odpowiednim odpoczynku. Z kolei w zaawansowanej fazie choroby występuje głównie stały ból, który pojawia się niezależnie od tego, czy dana osoba odpoczywa, czy jest w ruchu. W tym przypadku pomaga tylko opuszczenie nóg w dół. Bardzo często ból ten dotyczy łydek, całych podudzi, ale też może pojawić się ból w obrębie biodra, a ten objaw określany jest jako chromanie przestankowe. Do tego może pojawić się również bladość, wyziębienie i skurcze kończyn. Może dojść do twardnienia tętnic oraz do jednoczesnego ograniczenia dopływu krwi do kończyn dolnych. Pojawia się zaczerwienienie oraz intensywne pieczenie nóg, gdyż w tkankach mięśni jest zbyt mała ilość tlenu. Z tego samego powodu może wystąpić obrzęk, a pacjent zaczyna odczuwać opuchliznę nóg oraz zaczynają się pojawiać problemy z noszeniem dotychczasowego obuwia.
Jednak takim najpoważniejszym objawem jest pojawienie się martwicy, która stopniowo zaczyna zajmować całą stopę i może doprowadzić do zakażenia ogólnoustrojowego, czyli posocznicy, a w ostateczności do amputacji.
Diagnoza miażdżycy tętnic kończyn dolnych
W celu zdiagnozowania tego typu miażdżycy, konieczne jest wykonanie następujących badań:
- morfologii krwi,
- stężenia mocznika,
- stężenia CRP,
- stężenia cholesterolu i jego frakcji,
- stężenia kreatyniny.
Do tego należy wykonać badania z zakresu diagnostyki obrazowej, które pozwolą wykryć miażdżycę kończyn dolnych. Jednym z takich badań jest badanie ultrasonograficzne z oceną dopplerowską przepływów krwi w tętnicach kończyn dolnych. Dzięki temu badaniu można sprawdzić zmiany miażdżycowe w tętnicach, ale też dokładnie obejrzeć zgrubienia i zwężenia naczyń krwionośnych. Dopplerowskie USG pozwala ocenić zaburzenia w przepływie krwi.
Kolejnym badaniem jest tomografia komputerowa tętnic, dzięki któremu można zobaczyć zwężenia, niedrożności, a także możliwe jest zaplanowanie ewentualnego leczenia zabiegowego. Poza tym można również zrobić rezonans magnetyczny tętnic, który ma podobne właściwości obrazowania jak tomografia. Tutaj konieczne jest podanie środka kontrastowego, ale jest ono inne niż przy tomografii.
Miażdżyca tętnic kończyn dolnych na początku nie daje żadnych objawów. Dlatego tak ważne jest odpowiednie dbanie o swoje zdrowie. W związku z tym warto również wykonywać badania profilaktyczne, które pozwolą zdiagnozować miażdżycę.
