Miażdżyca tętnic szyjnych przyczynia się do zwiększenia ryzyka udaru mózgu. Przyczyną jej powstawania jest dieta, wysoki cholesterol, cukrzyca, nadciśnienie oraz palenie papierosów. Leczenie tej miażdżycy będzie zależało od charakteru zmian. Jakie są objawy i powikłania miażdżycy tętnic szyjnych?
Przyczyny miażdżycy tętnic szyjnych
Od aorty podchodzą dwie tętnice szyjne, które na poziomie 3. – 4. kręgu szyjnego ulegają podziałowi. Tam dzielą się na tętnicę szyjną wewnętrzną oraz tętnicę szyjną zewnętrzną. W przypadku tętnic szyjnych również może dojść do ich zajęcia poprzez procesy patologiczne, a takim poważnym zagrożeniem jest zwężenie tętnic szyjnych.
Miażdżyca to choroba, w której światło naczyń tętniczych ulega przewężeniu. Proces ten jest spowodowany odkładaniem się w naczyniach blaszek miażdżycowych. Takim najważniejszym składnikiem, który buduje płytkę miażdżycową, jest cholesterol, a do tego dochodzą jeszcze lipidy, elementy tkanki łącznej, a także komórki piankowate, czyli przekształcone makrofafgi.
Czynniki ryzyka rozwoju miażdżycy tętnic szyjnych
Przyczyną miażdżycy jest przeważnie niewłaściwa dieta, czyli spożywanie dużych ilości tłuszczów, co zwiększa ryzyko powstawania zatorów. Poza tym blaszki miażdżycowe w tętnicach szyjnych mogą się również pojawić z powodu:
- nadciśnienia tętniczego,
- cukrzycy,
- palenia papierosów,
- zaawansowanego wieku,
- otyłości,
- braku aktywności fizycznej.
Na rozwój miażdżycy mają również wpływ czynniki genetyczne, gdyż ryzyko wystąpienia miażdżycy tętnic szyjnych zwiększa się, gdy w rodzinie pacjenta ktoś cierpiała na tego typu miażdżycę.
Objawy miażdżycy tętnic szyjnych
Miażdżyca przez długi czas może nie dawać żadnych objawów. Objawy te mogą pojawić się dopiero wtedy, gdy miażdżyca będzie już w bardzo zaawansowanym stopniu. Problemy, które pojawiają się u osób z niedrożnością tętnic szyjnych, mają związek z zaburzeniami dopływu krwi do ośrodkowego układu nerwowego. Przy miażdżycy tętnic szyjnych mogą nawet pojawić się epizody przejściowego niedokrwienia mózgu, czyli tzw. TIA, mikroudar, a jest to przemijający atak niedokrwienny. Wtedy mogą wystąpić następujące objawy:
- silny ból głowy,
- niedowłady,
- zaburzenia czucia,
- zaburzenia mowy,
- zaburzenia widzenia.
Przy miażdżycy mogą się również pojawić zawroty głowy, szumy uszne oraz zaburzenia równowagi. Jeśli pacjent cierpi na miażdżycę, to znajduje się w grupie zwiększonego ryzyka pojawienia się udaru mózgu.
Diagnoza miażdżycy tętnic szyjnych
W diagnozie tego typu miażdżycy bardzo ważne znaczenie ma USG tętnic szyjnych. Dzięki temu badaniu można oszacować wielkość blaszki miażdżycowej. Poza tym można wykorzystać specjalną technikę, która pozwala ocenić przepływ w naczyniach, a jest to Doppler tętnic szyjnych. Do tego wykonuje się jeszcze angiografię tętnic szyjnych, a także TK, czyli badania obrazowe głowy oraz badania laboratoryjne, gdzie trzeba oznaczyć lipidogram, gdyż wybór leczenia będzie zależał, np. od stężenia lipidów we krwi.
Leczenie miażdżycy tętnic szyjnych
Tutaj wybór odpowiedniego leczenia zależał będzie od stopnia zwężenia naczyń szyjnych oraz od tego, czy są jakieś dodatkowe dolegliwości. Jeśli miażdżyca jest mało zaawansowana, to wystarczy leczenie dietetyczne oraz farmakologiczne. W leczeniu farmakologicznym podaje się statyny, a są to leki, które wpływają przeważnie na obniżenie stężenia cholesterolu we krwi.
Poza tym w leczeniu wykonuje się również operację tętnic szyjnych. Takie metody wykorzystuje się u chorych, u których doszło do wystąpienia niedokrwienia mózgu albo udaru mózgu, ale też u tych osób, u których zwężenie tętnic szyjnych przekracza 50%. W tym celu wykorzystuje się następujące zabiegi:
- endarterektomię, a jest to operacyjne usunięcie zmian miażdżycowych oraz oczyszczanie;
- plastykę naczyń z wykorzystaniem stentów.
Dieta w miażdżycy tętnic szyjnych
Dzięki odpowiedniej diecie można będzie zmniejszyć tempo pogłębiania się patologicznych zwężeń. W diecie tej należy głównie ograniczać kwasy tłuszczowe nasycone, a także należy zmniejszyć spożywanie produktów, które zwierają duże ilości cholesterolu. Warto też ograniczyć produkty z dużą ilością cukrów prostych.
Miażdżyca tętnic szyjnych rozwija się powoli i przez długi czas nie daje żadnych objawów. W związku z tym nieleczona może doprowadzić do wielu poważnych powikłań, np. do udaru mózgu. Jednak część przyczyn powstawania miażdżycy można wyeliminować samemu, czyli palenie papierosów, otyłość, stres oraz brak aktywności fizycznej.
