Cukrzyca to problem XXI wieku. Na powstawanie cukrzycy ma przeważnie wpływ styl życia, nieprawidłowe odżywianie się, a także brak aktywności fizycznej. Co jeszcze może wpływać na powstawanie cukrzycy typu 1 oraz cukrzycy typu 2? Który typ cukrzycy jest najczęściej diagnozowany u chorych?
Z czego wynikają przyczyny cukrzycy?
Przyczyny cukrzycy dotyczą nieprawidłowej przemiany metabolicznej węglowodanów, czyli cukrów w organizmie człowieka. Z kolei przyczyną tego stanu jest funkcjonowanie trzustki. To właśnie trzustka produkuje insulinę, czyli hormon, który jest niezbędny w regulacji metabolizmu cukrów. Problemy zaczynają pojawiać się wtedy, gdy trzustka produkuje go za mało albo nie produkuje go w ogóle. Przyczyny źle działającej trzustki mogą być różne, a zależą one głównie od typu cukrzycy, która została zdiagnozowana. Część czynników, które powodują problemy z metabolizmem węglowodanów, związana jest z genetyką, na którą nie ma możliwości wpłynięcia. Jednak poza czynnikami genetycznymi, znaczący wpływ na rozwój cukrzycy ma:
- styl życia,
- dieta,
- aktywność fizyczna.
U chorych najczęściej diagnozowana jest cukrzyca typu 2 i tutaj bardzo duże znaczenie dla rozwoju tego typu cukrzycy mają czynniki środowiskowe. Istotny jest też styl życia, a także dieta. Jednak istotne są również uzależnienia, a przeważnie nadużywanie alkoholu albo palenie papierosów.
U chorych diagnozowana jest także insulinooporność, a jest to obniżona wrażliwość organizmu na działanie insuliny. Z kolei tutaj ważne znaczenie mają czynniki genetyczne, ale też czynniki środowiskowe mogą doprowadzić do powstania takich problemów. Bardzo często insulinooporność diagnozuje się u osób z otyłością, której przyczyną jest nieprawidłowy styl życia, czyli zła dieta oraz brak aktywności fizycznej.
Przyczyny cukrzycy typu 1
Przyczyną cukrzycy typu 1 jest proces autoimmunologiczny. Wtedy w organizmie dochodzi do produkcji autoprzeciwciał, a te prowadzą do destrukcji komórek beta w trzustce i to powoduje całkowity niedobór insuliny. Ten typ cukrzycy ujawnia się, gdy dochodzi do zniszczenia 90% komórek, które produkują insulinę.
Do czynników, które sprzyjają rozwojowi cukrzycy typu 1, zalicza się czynniki genetyczne. W tym przypadku dziedziczona jest pewna skłonność do cukrzycy, a niektórzy naukowcy uważają, że największe znaczenie mają tutaj geny układu zgodności tkankowej (HLA).
Jednak naukowcy ciągle nie są zgodni, czy w cukrzycy typu 1 przeważają czynniki genetyczne, a może środowiskowe. Do czynników środowiskowych, które przyczyniają się do rozwoju cukrzycy, zalicza się:
- infekcje wirusowe, np. różyczkę oraz świnkę;
- wczesne karmienie dziecka mlekiem krowim;
- wiek matki powyżej 40 lat w czasie porodu;
- czynniki stresogenne;
- narażenie na różne toksyny.
Przyczyny cukrzycy typu 2
Natomiast najczęstszą przyczyną cukrzycy typu 2 jest zbyt wysoka masa ciała, a do tego niski poziom aktywności fizycznej. Nadwaga oraz mała aktywność fizyczna przyczyniają się do rozwoju insulinooporności, a to powoduje wzrost stężenia glukozy we krwi oraz rozwój cukrzycy.
Do czynników, które sprzyjają rozwojowi cukrzycy typu 2, zalicza się:
- wiek powyżej 45 lat;
- nadwagę;
- cukrzycę, która występowała w najbliższej rodzinie;
- zbyt małą aktywność fizyczną;
- stwierdzoną już wcześniej podwyższoną wartość glikemii;
- przebycie cukrzycy ciążowej;
- nadciśnienie tętnicze;
- zaburzenia gospodarki lipidowej;
- zespół policystycznych jajników u kobiet;
- choroby sercowo-naczyniowe.
Przyczyny cukrzycy mogą być różnorodne. Dlatego tak ważne jest prawidłowe odżywianie się oraz regularna aktywność fizyczna. Poza tym istotne znaczenie ma jak najwcześniejsze zdiagnozowanie cukrzycy, aby można było jak najszybciej wdrożyć odpowiednie leczenie. Cukrzyca to choroba, która zostaje z daną osobą już do końca życia. Można z nią normalnie funkcjonować, ale konieczne jest przestrzeganie zasad prawidłowego odżywiania się, a także stosowanie się do zaleceń lekarza. Poza tym należy zwrócić uwagę na czynniki ryzyka powstawania cukrzycy, aby zapobiec jej rozwojowi.
