W cukrzycy leczenie dietą to bardzo ważna część postępowania terapeutycznego. Właściwa dieta osoby z cukrzycą powinna dostarczać wszystkich składników pokarmowych. W diecie chorego nie chodzi tylko o ograniczanie węglowodanów, gdyż bardzo ważne jest to, aby taka dieta była jak najbardziej zbliżona do sposobu odżywiania się osoby zdrowej.
Zalecenia dietetyczne w cukrzycy typu 2
Takim najważniejszym celem leczenia dietetycznego osób chorych na cukrzycę jest utrzymywanie prawidłowego stężenia glukozy we krwi. Najczęściej uważa się, że dieta osoby z cukrzycą polega na umiejętności ograniczania łatwo przyswajalnych węglowodanów. Jednak bardzo ważne jest, aby pomimo tych ograniczeń dieta osoby z cukrzycą była jak najbardziej zbliżona do odżywiania się osoby zdrowej.
Wśród podstawowych zaleceń dietetycznych dla chorych na cukrzycę typu 2 znajduje się unikanie węglowodanów prostych, aż do ich całkowitego wykluczenia. Poza tym istotne jest częste spożywanie posiłków oraz jedzenie dużej ilości warzyw i mało tłuszczów nasyconych. W cukrzycy typu 2 ważne znaczenie ma utrzymanie dobrej kontroli metabolicznej choroby, ale też zredukowanie i utrzymanie prawidłowej masy ciała. Dlatego trzeba zwracać uwagę na ogólną wartość energetyczną diety.
Węglowodany w cukrzycy typu 2
W diecie osoby z cukrzycą typu 2 najważniejsze jest ograniczenie węglowodanów prostych, których spożywanie należy ograniczyć do minimum, a nawet wykluczyć je z diety. U osoby z cukrzycą ważna jest znajomość indeksu i ładunku glikemicznego. IG, czyli indeks glikemiczny pozwala ocenić, jak produkty, które zawierają węglowodany, wpływają na stężenie glukozy we krwi w czasie 2 godzin po posiłku. Chory powinien zwracać również uwagę na ładunek glikemiczny, a określa on ilość węglowodanów, które są zawarte w porcji żywności.
Jeśli weźmie się pod uwagę IG oraz ŁG, to osoby z cukrzycą powinny spożywać produkty zbożowe z pełnego przemiału, kasze gruboziarniste, płatki owsiane oraz ryż nieoczyszczony. Z kolei warzywa w cukrzycy są grupą mniej ograniczoną. Natomiast owoce powinny być ograniczone do 200 – 300 g dziennie, gdyż zawierają znaczne ilości węglowodanów i należy wybierać te, które mają niskie IG oraz ŁG, np. grejpfruty, wiśnie, pomarańcze, brzoskwinie i jabłka. Z produktów mlecznych należy wybierać chude mleko, jogurty beztłuszczowe lub 0,5%, a także chude sery twarogowe.
Tłuszcze w cukrzycy typu 2
Zawartość tłuszczu w diecie osoby z cukrzycą typu 2 powinna stanowić 30 – 35% wartości energetycznej diety. Chory powinien ograniczać spożycie izomerów trans kwasów tłuszczowych, które można znaleźć w twardych margarynach, batonach, pieczywie cukierniczym, ciastkach oraz potrawach typu fast food. Tłuszcze powinny być spożywane z małych ilościach, a ich głównym źródłem mogą być oleje roślinne i margaryny miękkie. Nie jest zalecane stosowanie smalcu i słoniny. Natomiast oliwa z oliwek i olej rzepakowy można spożywać na surowo albo stosować do obróbki termicznej potraw. Z kolei olej słonecznikowy i sojowy powinien być stosowany tylko na surowo.
Białka w cukrzycy typu 2
W diecie osoby z cukrzycą spożywanie białka całkowitego powinno wynosić 15 – 20% dziennego zapotrzebowania energetycznego, ale tutaj stosunek białka zwierzęcego do białka roślinnego powinien stanowić przynajmniej 50/50%.
Chory powinien sięgać tylko po chude mięso i spożywać drób bez skóry. Poza tym trzeba unikać wędlin z mielonego mięsa, a także parówek. Z kolei zaleca się spożywanie ryb i także tych tłustych, gdyż zawierają kwasy wielonienasycone z grupy omega-3. Takimi dobrymi zamiennikami mięsa są nasiona roślin strączkowych, gdyż można w nich znaleźć dużo błonnika, witamin i flawonoidów. Ponadto chory może spożywać dwa całe jajka w tygodniu.
Witaminy i mikroelementy w cukrzycy typu 2
Jeśli chodzi o witaminy i składniki mineralne, to ich ilość nie różni się od tej, która jest zalecana osobom zdrowym. Stosowanie suplementów witamin i mikroelementów jest niewskazane u osób, u których nie stwierdza się ich niedoborów.
Sód w cukrzycy typu 2
Dzienne spożycie soli kuchennej nie powinno przekraczać 5000 – 6000 mg na dobę. Chorzy powinni unikać gotowych przypraw warzywnych, a zamiast tego stosować suszone zioła oraz sól niskosodową.
Rozkład posiłków w ciągu dnia u chorego z cukrzycą typu 2
Rozkład posiłków zależy od metody leczenia cukrzycy, a także od indywidualnych potrzeb chorego. Posiłki należy spożywać regularnie o stałych porach, ale też z podobną zawartością węglowodanów każdego dnia. Poza tym dieta powinna być urozmaicona i każdego dnia należy spożywać produkty z danej grupy spożywczej.
W leczeniu cukrzycy istotne znaczenie ma prawidłowa dieta, dlatego bardzo ważna jest stała edukacja pacjenta, której celem będzie zaakceptowanie oraz utrwalenie modelu sposobu odżywiania się, a także ważny jest wzrost aktywności fizycznej.
